Nafakanın nasıl talep edildiğini anlatmadan önce nafakanın ve nafaka türlerinin ne olduğu ile ilgili bilgi verelim.

Nafaka Nedir ?

Nafaka boşanma davası sürerken veya boşanma davası sona erdikten sonra maddi zorluğa düşecek olan tarafa mahkeme kararı ile bağlanan ve maddi zorluğa düşmeyen tarafın ödediği para olarak tanımlanabilir.

Nafakanın Türleri Nelerdir ?

Nafakanın 4 türü vardır. Yoksulluk nafakası, tedbir nafakası, iştirak nafakası, yardım nafakası.

     1. Yoksulluk Nafakası

Boşanma kararından sonra boşanma sebebi ile yoksulluğa düşecek tarafa diğer taraftan daha fazla kusurlu olmamak şartıyla, diğer taraf tarafından mali gücü oranında aylık veya tek seferde ödenen nafakadır. Boşanma kararı sonucunda ödenecek nafaka kusur oranına göre belirlenmektedir. Kusur kavramını açacak olursak, genel boşanma sebeplerinde kusur, özel boşanma sebeplerinde kusur olarak ikiye ayrılır.

Genel boşanma sebepleri:

-Evlilik Birliğinin Sarsılması

-Anlaşmalı Boşanma

-Eylemli Ayrılık Sebebiyle Boşanma

Özel boşanma sebepleri:

-Zina

-Hayata kast, Pek Kötü Veya Onu Kırıcı Davranış

-Haysiyetsiz Hayat Sürme ve Suç İşleme

-Terk

-Akıl hastalığı

 Kusur, boşanmaya sebebiyet veren olaya tarafların etkisi olarak tanımlanabilir. Sonuç olarak yoksulluk nafakası talep edecek eş yoksulluğa düşecek olmalı ve boşanmaya sebebiyet veren olaya karşı taraftan daha az etki etmiş olmalıdır. Örneğin zina sebebiyle açılan bir boşanma davasında, davalının zinası sonucu zina sebebiyle boşanmaya karar verildiğinde, boşanmaya konu olmayan, davacının pek kötü hayat sürmesi nafakayı belirleyen kusur olarak sayılmamaktadır. Bu durumda davalı eş boşanmadan sonra yoksulluğa düşecek olsa dahi nafaka talep edemeyecektir. 

Yoksulluk nafakası süresiz olarak ödenmektedir ama TMK 176 gereği taraflardan birinin ölümü, nafaka alacaklısının evlenmesi ya da fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğun ortadan kalkması ve haysiyetsiz hayat sürmesi hallerinde mahkeme kararıyla nafaka kaldırılır. Tarafların maddi durumlarının değişmesi halinde de nafaka miktarında değişiklik yapılabilir.

Yoksulluk Nafakasını Kimler Alabilir ?

Yoksulluk nafakasını yoksulluğa düşen herkes alabilir. Örnek olarak geliri yetersiz olan, işten iradesi dışında ayrılan, ev kadını olan, henüz maaş bağlanmayan, asgari ücretle maaş alan, devletin bağladığı aylığı yetersiz olan, geçici işte çalışan, maddi ve manevi tazminat alan kişiler de yoksulluğa düşecek olmalarını kanıtlamaları halinde yoksulluk nafakasına hak kazanacaklardır. Yoksulluk nafakasında şu unutulmamalıdır her olay farklıdır ve her olay kendi özelinde değerlendirilip bir sonuca ulaştırılır. Yoksulluk nafakası boşanma kararından sonra da istenebilir fakat zamanaşımı süresi boşanma kararı kesinleştikten sonra 1 yıldır. Son olarak yoksulluk nafakasına hakim re’sen karar veremez mutlaka yoksulluğa düşecek tarafın talebi gerekmektedir.

     2. Tedbir Nafakası

Tedbir nafakası boşanma davası süreci içinde ve ya eşlerin haklı bir sebep olarak ayrı yaşadığı durumlarda tarafların yaşam standartlarının olumsuz etkilenmemesi için ödenen geçici bir nafakadır. Tedbir nafakası çocuk için de ödenir. Tedbir nafakası için bir talep olmak zorunda değildir. TMK 169 gereği hakim her önlemi almakla meshuldür. Tedbir nafakası yoksulluk nafakasından farklı olarak kusur şartı bulundurmamaktadır. Tedbir nafakası yukarıda bahsettiğimiz gibi sadece boşanma davası süresince ödenir boşanma kesinleştikten sonra tedbir nafakası talep edilemez. Tedbir nafakasına hakim kendi hükmedebileceği gibi taraflar da talepte bulunabilir fakat hakim talepte bulunulan miktarı aşamaz yani taleple bağlıdır. Tedbir nafakasını erkek ve kadın farketmeksizin maddi durumu kötüleşecek taraf talep edebilir. Hakim nafaka talebine olumlu olumsuz mutlaka karar vermelidir. Hakim tedbir nafakasının miktarını somut olayın özelliklerine göre takdir eder. Bu miktarı nafaka borçlusunun ekonomik durumu, nafaka alacaklısının ekonomik durumu, eşlerin yaşam şartları gibi durumlar etkiler. Geçici tedbir nafakası irat biçiminde veya toplu olarak ödenebilir.

     3. İştirak Nafakası

Mahkemenin verdiği boşanma kararından sonra çocuk veya çocukların velayeti kendisinde olmayan tarafın ,velayeti kendisinde olan tarafa çocuk veya çocukların giderlerine katılması için mahkeme kararı ile ödenen nafakadır. İştirak nafakasını çocuklara fiilen bakan eş, çocuğa atanmış kayyım, vasi ve ayırt etme gücüne sahip her çocuk talep edebilir. Bunların dışında hakim re’sen de iştirak nafakasına hükmedebilir. İştirak nafakasını hakim takdir eder taraflar daha önceden anlaşmış olsalar dahi hakim bu anlaşmadan bağımsız bir miktar takdir edebilir. Bu miktarın takdirinde yiyecek, giyecek ,barınma ,sağlık, dinlenme, eğitim-öğretim, harçlık, ulaşım giderleri vb. ihtiyaçlar çocuğun alıştığı yaşama şekli çerçevesinde değerlendirilip  bir miktar belirlenmektedir. Ekstra olarak nafaka borçlusunun maddi durumu da dikkate alınır. İştirak nafakası talebi boşanma kararından sonra dikkate alınır ve ayrı bir dava olarak da ileri sürülebilir. İştirak nafakası çocuğun 18 yaşını doldurması, evlenmesi ve mahkeme kararıyla ergin kılınması durumunda son bulur. Ek olarak çocuk ergin olsa bile eğitimine devam ediyorsa nafaka ödenmeye devam eder.

     4. Yardım Nafakası

Boşanmadan bağımsız olarak kişinin alt -üst soyu ve kardeşleri tarafından yardım verilmediği takdirde yoksulluğa düşecek kişiye mahkeme kararı ile ödenen nafaka türüdür.

Nafakayla ilgili genel bilgileri verdikten sonra artık nafakanın nasıl talep edileceği konusuna gelebiliriz. Nafaka boşanma sırasında, boşanmadan önce, boşanmadan sonra veya boşanmadan ayrı olarak talep edilebilir.

Eşler ortada bir boşanma davası olmadan ayrı yerlerde yaşıyorlar ve eşlerden birisi bu ayrı yaşama durumundan dolayı yoksulluğa düşüyorsa boşanma söz konusu olmadan nafaka talep edilebilmektedir. Ancak bu durumda ayrı yaşamayı talep eden eşin bu talebinde haklı olması gerekmektedir.

Boşanma davası devam ederken ise taraflar tedbir nafakası talep edebilir ayrıca da hakim TMK 169 gereği eş ve ergin olmayan çocukların geçimi için tedbir nafakasına hükmedebilir.

Boşanma davası sona erdikten sonra, velayeti kendisine verilmeyen eş, ergin olmayan çocuk için bir iştirak nafakası öder. Bu nafaka velayeti alan eş tarafından talep edilebilirken, hakim talep olmasa da bu konuda hüküm verir.

Boşanma davasından bağımsız olarak ise alt-üst soyu ve kardeşleri tarafından yardım görmeyen ve bu sebeple yoksulluğa düşecek kişi tarafından talep edilebilen yardım nafakası vardır. Yoksulluğa düşecek olan bu kişi Aile mahkemesine giderek ayrı bir dava olarak bu talebini iletebilir.

Nafaka Süresi Kaç Yıl ?

Nafaka süresi nafaka türlerine göre değişmektedir. Yoksulluk nafakası kural olarak süresizdir, ama bazı durumlarda sona erebilir bu durumları yukarıda açıkladık. İştirak nafakası çocuk 18 yaşına gelen kadar ödenir bu nafaka da bazı durumlarda sona erebilir bu durumları da yukarıda açıkladık. Tedbir nafakası ise boşanma davası devam ettiği sürece ödenir.

Erkek Nafaka Alabilir Mi ?

Toplum tarafından oluşturulan yanlış bir algının sonucu olarak nafaka sadece kadına ödeniyor gibi bir yanlış bilgi oluştu halkta. Böyle bir durum söz konusu değil yukarıda anlatılan nafaka şartlarını kadın veya erkek farketmeksizin kim sağlıyorsa nafaka alacaklısı olabilir.

Nafakanın Kaldırılması Davası Nedir ?

Nafakanın kaldırılması davası, nafakaya hükmedildikten sonra bu nafakanın kaldırılması için açılan ayrı bir davadır. Her nafaka türü için ayrı ayrı bu davanın şartlarına bakalım.

Yoksulluk nafakası alacaklısı eş evlenirse nafaka kendiliğinden kalkar bunun için dava açmaya gerek yoktur fakat nafaka alacaklısı eş evlenmeden bir başkasıyla fiilen beraber yaşıyorsa, nafaka alacaklısı eşin yoksulluk durumu ortadan kalkarsa veya nafaka alacaklısı eş istihdam edilirse ayrı bir dava olarak nafakanın kaldırılması davası açılmalıdır. Tedbir nafakası ise boşanma davası sona erince kendiliğinden kalkmaktadır ayrı olarak bir dava açmaya gerek yoktur. İştirak nafakasını ise sona erdiren durumları yukarıda belirtmiştik bu durumlar gerçekleştiğinde nafaka kendiliğinden kalkar ek olarak dava açmaya gerek yoktur.

Nafaka ile ilgili hak kayıplarına uğramamanız adına alanında uzman bir avukat ile bu hukuki yolu geçirmeniz önemlidir. Çünkü herhangi bir hak kaybınız söz konusu olduğunda sizin için telafisi zor zarara neden olabilir. Nafaka ile ilgili sorularınız için bizi arayabilirsiniz.

Nafaka Hesaplama

Boşanma davası açılırken veya boşanma davası sırasında tarafların en çok merak ettiği konulardan biri de nafaka nasıl hesaplanır ? Sorusudur. Nafaka hesaplaması hakimin takdir edeceği bir husustur. Fakat söz konusu nafaka hesaplaması yapılırken hakim bir bilirkişiden yardım isteyebilir. Nafaka hesaplanırken bir çok etken söz konusudur. Bu etkenlerden biri nafaka talep eden tarafın çalışıp çalışmadığı,  iki taraf da çalışıyor ise ne kadar ücret ile çalıştıkları, kaç yıl evli kaldıkları, müşterek kaç çocuklarının olduğu, çocukların giderleri…. vb. faktörler ile değişmektedir. Fakat yukarıda da açıkladığımız üzere her nafaka ayrı hesaplama kriterlerine ve hesaplamalara tabidir. Nafaka Hesaplamasına  ilişkin  bize danışabilir, hakimlerin daha öncesinde vermiş olduğu emsal boşanma davalarına ilişkin ve nafaka hesaplamasına ilişkin detaylı bilgi alabilirsiniz.

UYARI: Hukuki uyuşmazlıklarda kişilerin yaptıkları en büyük hatalardan biri hukuki uyuşmazlığın başında destek almamaktır. Örneğin; Nafakanın ne şekilde talep edildiğinin ve istenen tutarın neye göre talep edildiğinin dava dilekçesinde yer almaması veya dava dilekçesinde gerekli usul kurallarına dikkat edilmemesi vb. gibi hususlar hak kayıplarına yol açmaktadır. Bu nedenle Alanında uzman kişilerden yardım alarak bu süreci daha rahat ve risksiz atlatabilirsiniz.